Controle en verantwoording

De controlerende rol van de gemeenteraad

 

Case study

In de raadsperiode 2018-2022 hebben we de gemeenteraad van Breda gevolgd. Doel was het verschijnsel controle door de gemeenteraad en de politieke dynamiek van een gemeenteraad diepgaand te bestuderen.

De dataverzameling vond plaats op diverse manieren. We hebben raadsvergaderingen bijgewoond en met behulp van het raadsinformatiesysteem van de gemeenteraad een groot databestand aangelegd over alle aspecten van het raadswerk, zoals ingediende moties, amendementen en raadsvragen van raadsleden, de besluitvorming en stemgedrag.

We hebben ons vooral gericht op een twaalftal specifieke dossiers die in Breda in deze raadsperiode hebben gespeeld. De dossiers zijn geselecteerd aan de hand van de typologie van controle die we in de loop van de tijd hebben ontwikkeld. Van elk type controle hebben we enkele dossiers geselecteerd en gevolgd.

Aan het eind van de raadsperiode hebben we een uitgebreide interviewronde gedaan, met in totaal zo’n 70 respondenten: veel gemeenteraadsleden, alle leden van het college van B&W, enkele topambtenaren, maar ook allerlei gesprekspartners van buiten het gemeentehuis. In de gesprekken zijn we gedetailleerd ingegaan op de wijze waarop de gemeenteraad in de praktijk controle uitoefent, en hoe de relaties met al die andere relevante actoren daarbij verlopen. We hebben ook getracht in beeld te krijgen wat de effecten van de uitgeoefende controle zijn op het bestuur.

De resultaten van dit case study-onderzoek laten nog even op zich wachten. We werken aan twee boeken hierover: een Engelstalig wetenschappelijk boek bij uitgeverij Palgrave MacMillan (verwachte publicatiedatum eind 2024) en een mooi uitgegeven Nederlandstalig boek, bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in de werking van het Nederlandse lokaal bestuur, en het werk van de gemeenteraad in het bijzonder (verwachte publicatiedatum begin 2025).